Kana aqhilo pana hari divesa ji ano agoripe e procesesko vash registripe e dizunengo ani Kosova, dizune e komunitetyengo Roma, Ashkalie thay Ejiptyanya, phiravena te agorinen akaya krisipaski obligacia e themeski. Odola kola diikhlarena akava procesi vakerna vash o pherdo gatisaripe e dizunengo vash registipe, numa si nesave kay na sinelen informacie, dizune akale komunitetyengo phiravena te mothaven poro interesipe vash ledeyipe.

Emin Tahiri kotar e Fushë Kosova si jeno e Ashkalyune komunitetesko.

Ov si yekh kotar o mile dizune akale naciyake kola ano generalipe jivdinena ano centro e Kosovako.

Oleski familiya panj jenengi akana agoringya krisyuno obligipe e themesko, sar odova e dizunenge registripesko.

Mamuy odoleske kay sinole hari informacie phanglo procedure, sheruno e famliako vakerla kay sah gelo may lokhe desar kay ajukerdo.

“Personaluno sinema hari informacie phanglo o registripe e dizunengo. Na jangum buderi vash o procedure sar manglape te ovel akava procesi.kana ale te registrinen amen dikhlum kay sine but lokhe. Normalitetea kay na sinema aqhavipe vash te agorinav akava procesi, na numay me numay ini me prala kola jivdina ulavde. Saren siyam registrisale”, vakergya ov.

Tahiri kova jivdinela pere romna thay trin qhavorencar ano “thanipe 029” kharela ini e yaver jenen kotar o komunitetya kay te keren yekhuno ovipe.

“Kerava sine apeli ko sah dizune, koyshie mere thay sah komunitetyenge kay te agorinen akava procesi kay te mothaven kay ini amen sah komunitetya siyam kotor e Kosovako thay siam integrime ano malipe” vakergya o Tahiri.

Ani Fushe Kosovaki  – referuarindoy ano statistike ano 2011bersh kotar o ASK  – jivdinena 3 mile thay 230 Ashkalie, 436 Roma thay 282 Ejiptyanya.

Sar kana sherdisalo o procesi e registripesko, Armend Shala, na aqhilo e komunipa e dizunencar ani Fushe Kosova.

Ov, akana si inii butikerno kotar e Kosovaki Agencia vash Stastistike, sar dikhlarno e procesesko.

Prekal oleste, ji akana aqhile pana hari dive ji ano agoripe, registrisale ano pashipe 800 dizune e komunitetyengo Roma, Ashkalie thay Ejiptyanya.

“Kotar kana sherdingya o registripesko procesi pe 5 aprili, registringyam buderi 800 jene e komunitetyengo. Ano generalipe gelo shukar thay o procesi sitoyano phiravipe e normalitetea”. vakergya o Shala.

Ano phiravipe, o 25-beruno vakerla ini vash o pharipya kola sinelen ani olengi buti.

“Pharipya may bare sine ano mothavipe e dokumentaciako, sine nanipe ko nesave dizune. Ayekha sine ovipya kay sineolen qhavore bi registripe. Numay sine mobilizipe ulavgyam penjaripaske lila ayekha sinemen kharipe ini ani xhamia” vakergya o Shala.

Komuna e Lipyaneski si yekh yaver thanipe kote si thanime o dizune e komunitetyengo roma, ashkalie thay ejiptyania.

Ani Lipyeneski komuna – referindoy e statistikyengo ano 2011 bersh ano ASK– jivdinena 1 mila thay 812 Ashkalie, 342 Roma thay 4 Ejiptianya.

Bajram Sharku si yekh kotar o Roma kola jivdinela ani akaya komuna ano gav Magura.

Ini ov vakerla kay agoringya akava procesi e registripesko.

“Kana ale te registrinen man me na sinum khere. O duyto dive sinum khere thay lelampe kan kay te aven. Sine yekh dive yekh qhay thay registringya amen. 20 sine thay agoringyam. Sah procesi gelo shukar, harno thay bizo komlikacie” vakergya o Sharku.

Ani akaya komuna, registrusa kotar o ASK sine e Hamide Rexhepi.

Oy mothavela sar geli e buti ano tereni.

“Procesi e registripasko gelo shukar sar na ajukargum, margum vudar po vudar ajukedikum but shukar thay naysinava sarinen vash o komunitetya thay ajukeripe. Na sinema pharipe odoleske kay o komunitetya sine informime. Numay amen ulavgyam ini broshure thay ji akana si registrime buderi desar 80 familie”, vakergya e Rexhepi.

Jipe yekto mayi, prekal o informacie kotar e Kosovaki Agencia vash Statistike reslilo o gendo 1,204,560 personia  kola registrisale ji akana ani Kosova.

“Ji  akana akava procesi avela ano agoripe, na sine amen problemia ano profesionaluno thay tereni

Nane amen baro na kotorleyipe e dizunengo odola hari kola aqhile ovena diskutipya vash te alosargyon. Nekobar komune sine but aktivune thay kerde sah aktivitetya numay si nekobar komune kola na sine but aktivune pandar desh dive ajukerdile ji ano agoripe e procesesko. Ji akana pe  (06.05.2024) si registrime 1,204,560 dizune, mothavgya o Ekzekutivuno Sheruno ani Obligacia ano ASK, Avni Kastrati.

Procesi e registripesko e dizunengo ani Kosova sherdingya pe 05 aprilo 2024 thay ka phiravgyol jipe 7 may 2024.

*Akava artiklo realizimo kotar o mediumi “Fatorial“, thay ano rami e proyektesko e online gazetako Reporteri.net “Maripe e dezinfromaciako thay propagandako prekal Medialuno Edukipe vash o haricune komunitetya ani Kosova”, financimo prekal o granti e Amerikake Ambasadako ani Prishtina. Autori akale artiklosko si yekh kotar o (6) terne e haricune komunitetyengo ani Kosova kola gatisargyona sar avutne profesionalune zurnalistya, prekal bukyuni praktika ano medialune partneria ano proyekti. Gojalipya, hramipya thay konkluzie numay rekomandipya kola mothavgyona akate si e Autoryenge thay na mangipea vay resipea mothavela o pratsav e Themeske Departamentesko.