Ano palune 10 bersha e Kosova kotar o Yekhune Amerikake Thema (YATH) importingya produktia habaske thay na habaske e kobaripea buderi desar 550 milionia euro. Bazirime ano ofisialune statistike e Kosovake Centralune Bankako (KCB-BQK) dikhlola kay ano vakti may baro kobaripe may baro importi kotar o 94 milionia euro ulo ano 2021 bersh, numay may tikno kobaripe importesko ulo ano vakti e 2018 bershesko, kote o Yekhune Amerikake Thema importime produktia habaske thay na habaske e kobaripea 34.7 milionia euro.

Sahvakti referindoy ano ofisialune statistike e KCB-BQK dikhola kay importi kotar e Amerika ano 2021 bersh sine 94 milionia euro, ano 2020 bersh sine 59,1 milionia euro. Ano 2019 bersh sine 46,2 milionia euro, ano bersh  2018 sine 35,7 milionia euro, ano bersh 2017 sine 35,8 milionia euro, ano bersh 2016 sine 55,6 milionia euro, ano bersh 2015 sine 37,5 milionia euro, ano bersh 2014 sine 62,7 milionia euro, numay ano bersh 2013 sine 52,5 milionia euro.

Ayekha bazirime ano statistike e Kosovake Doganake dikhlola kay e Kosova kotar o Yekhune Amerikake Thema may buderi inportingya koks, koya dikhlola sar nafta bizo keripe, mas khaynako, sar kay milencar produktia yaver habaske thay na habaske ano may tikno kotor.

Zeka: Manglape te kergyol may buderi ano bayaripe e importesko

Arian Zeka kotar Amerikaki Ekonomiaki Oda mothavgya kay umlavindoy kotar e distanca jeografikuni, sila ledeyipe baro ekonomikuno mashkar e Kosova thay Yekhune Amerikake Thema.

Ov ini mothavgya kay kergyola buti ano bayaripe e importesko kotar o YATH ani Kosova.

“Manglape te kergyol may buderi ano bayaripe importesko kotar o Yekhune Amerikake Thema, palo so e Kosova thay olake kompanie manglape te mothaven o mahatnipe e stratejikune partneritetesko ini kana kergyola lafi vash o ekonomikuno ledeyipe thay tregosko ledeyipe ano umlavdipe. Ovipe e kompaniengo akana si angazhime ano trego e YATH mothavela kay e distanca jeografikuni nane samatranda decisipaski. Si yekh baro than e ekonomiake ledeyipesko, umlavdo ani industria e garavipeski thay siguripeski”, vakergya o Zeka.

Numay ani yaver rig o peripe importesko kotar e Amerika vash ani Kosova o penjarne e ekenomiake puqipesko dende nota sar daravipe vash kosovaki ekonomia.

Krasniqi: Rumipe e ledeyipesko e YATH-Kosova sine dikhlaripe ano importi thay eksporti

Eks-ministri vash o Trego thay Industria, Vesel Krasniqi vakerla kay o Raipe e urgentipea manglape te harmonizinel ekonomiake politike e YATH.

Ov lepargya o ovipya kola ruminde prekal oleske, sine ano telaripe e importesko thay eksportesko akale amalipaske themea.

“Me gndinava kay o ovipe vash telaripe eksportesko thay importesko ano raporti e YATH si nekobar faktoria: Pandemia, ayekha si telaripe investipesko themesko thay kotar o avruno, rumipe e ledeyipyengo, numay na ledeyipe e Raipesko Kurti e YATH, fiskalune politike na favorikune ani rig e themeske kerutnengo, maripe ani Gaza thay Ukraina, sanksie Evropake mamuy e Kosova thay yaver. Urgentipea o Kosovako Raipe manglape te reflektinel mamuy o Raipe YATH, odova so ka laqharel o raportia, te implementinel o lekanipya Raipyenge may angle resle e MCC, te harmonizinel ekonomiake politike e YATH”, vakergya o Krasniqi.

Shatri: Te dikhlargyol e daravipea o tiknaripe e importesko thay eksportesko

Vash telaripe importesko, thay ini eksportesko, sar kay ini investipya e Amerikake ani Kosova, eks ministro e Financiyengo, Haki Shatri e dosh qhivgya ano Raipe phiravno kotar o Albin Kurti.

Ov  vakergya kay o bi gojale deklaracie e Raipeske sine dikhlarde ani klima vash keripe e biznisesko ano amaro than.

Ini vakergya o Shatri sar nota deyipe si daravipe vash telaripe e importesko kotar e Amerika ani Kosova.

“Te sine kay yekh than si telaripe e investipyengo manglape te dikhlol soske. Si numay shudripe e ledeyipeske  raportyengo odola politikune, raporti e Raipesko Kurti e Amerikake Raipea thay aleatia, deklaracie bi gojale amare raipengo kola qalavena e klina vash keripe biznesesko. Eksporti thay importi sine amen ano bayaripe numay te telagyol kotar e Amerika si but qhelale. Ayekha ini manglapete dikhlol e dara o telaripe e remitencako thay yaver kotar yekh amal sar o YATH, akava si sark lima kola kreirinde amare autoritetya”, vakergya ov.

Numay yekh opinion yaver sile o eksperti e ekonomiako Mustafë Kadriaj.

“Kosova sila trego vash biznesi e YATH vash o fakti kay tikno gendo e konsumatoresko janindoy o zoralipe ekonomikuno e biznisengo e YATH:, vakergya ov.

Importia kotar o Yekhune Amerikake Thema:

2022: 72.0 milionia euro

2021: 94.0 milionia euro

2020: 59.1 milionia euro

2019: 46.2 milionia euro

2018: 35.7 milionia euro

2017: 35.8 milionia euro

2016: 55.6 milionia euro

2015: 37.5 milionia euro

2014: 62.7 milionia euro

2013: 52.2 milionia euro

Total: 550.7 milionia euro

Akava artiklo si realizimo kotar o mediumi “Front Online”, vash thay ano ramie proyektesko e gazetako online Reporteri.net: “Luftimi i dezinformimit dhe propagandës përmes Edukimit Medial për komunitetet joshumicë në Kosovë”, “Maripe e dezinformaciako propagandako prekal o Medialuno Edukipe vash o haricune komunitetya ani Kosova”, financirimo kotar o granti e Amerikake ambasadako ani Prishtina. Godinipya, agoripya thay konkluzie vay rekomandipya mothavde akate si autoryenge thay na mangipea mothavela pratsav e Themeske Departamentesko.